Progresor - pojęcie wprowadzone przez braci Arkadija i Borysa Strugackich w tzw. "cyklu południa". Progresorzy byli ludźmi zrzucanymi na planety na niskim stopniu rozwoju cywilizacyjnego i mieli, działając skrycie, stymulować ich postęp i rozwój. Powieści z cyklu progresorskiego to m.in. "Trudno być bogiem", "Przyjaciel z piekła", "Przenicowany świat", "Żuk w mrowisku", "Fale tłumią wiatr".